27 ژوئن
رژیم و تغذیه, سبک زندگی, سلامت جسم

علايم و نشانه­ هاي كمبود ويتامين ­های محلول در آب

ويتامين B1: در مراحل اوليه موجب آنوركسي مي­گردد. كمبود طولاني تيامين موجب بيماري بري­بري مي­گردد. بيماران الكلي با كمبود مزمن تيامين، ممكن است دچار تظاهرات سيستم عصبي مركزي گردند.

ويتامين B2: كمبود ريبوفلاوين در انسان­ها نادر است. شايعترين علامت كمبود ريبوفلاوين، رنگ پريدگي مخاط، زخم گوشه هاي دهان. کاهش حدت بینایی، خشکی و سوزش چشم، آب مروارید، التهاب عروق صلبیه چشم است.

ويتامين B3: كمبود ويتامين B3 در انسان­ها نادر است. علايم كمبود ويتامين B3 شامل كرختي شست پا، ميالژيا (خستگی مفرط)، خستگي، سردرد، بي خوابي، اختلال عملكرد روده­اي ، پاراستزي دست­ها و پاها و اختلال در توليد آنتي بادي.

اسيد فوليك (ویتامین B9): در مراحل اوليه، سطح خوني هموسيستئين ممكن است افزايش يابد. در اثر كمبود مداوم اسيد فوليك، آنمي مگالوبلاستيك اتفاق مي­افتد.

ويتامين B12: كمبود ويتامينB12 در ابتدا به صورت كم خوني و تغييرات نورولوژيكي بروز مي­كند. در اثر كمبود ويتامين B12 ، بيماري آنمي پرنيشیوز ( خطرناک)ايجاد مي­شود.

(کم‌خونی پرنیسیوز يا کم‌خونی پرنیشیوز(Pernicious anemia)  نوعی کم‌خونی مگالوبلاستیک است که علت آن واکنش دستگاه دفاعی بدن علیه سلول‌های دیواره معده است. سلول‌های دیوارهی معده فاکتور داخلی را ترشح می‌کنند که برای جذب ویتامین B12 غذا وجود آن ضروری است. بنابراین، تخریب سلول‌های دیواره معده سببِ نبودِ فاکتورداخلی و درنتیجه جذب ناچیز ویتامین B12 می‌شود.)

ويتامين C: كمبود شديد ويتامين C موجب بيماري اسكوروي مي­گردد و با تظاهرات خونريزي دهنده و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی همراه است.

ويتامين H (بیوتین): برخي از نشانه­هاي كمبود بيوتين شامل پوست خشك و فلسي ، آنوركسي (بی اشتهایی) ، درماتيت سبورتيك ، كونژكتيويت (التهاب ملتحمه چشم) و اختلالات عصبي مي­باشند.

27 ژوئن
رژیم و تغذیه, سبک زندگی, سلامت جسم

ویتامین C

ویتامین C یکی از ویتامینهای محلول در آب است. این ویتامین به سرعت در برابر هوا یا درحین فرآیند پختن غذاها اکسید می شود و در تشکیل کلاژن و مواد داخل سلولی ، استخوان ، دندان و ترمیم زخم ها استفاده می شود.

عملکرد:

  1. ویتامینC  نقش مهمی در واکنشهای اکسیداسیون و احیا ایفا می کند.
  2. این ویتامین برای سنتز کلاژن ضروری می باشد.
  3. این ویتامین خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و از بدن در برابر پراکسیداسیون لیپید، آسیب DNA، پروتئین و اکسیداسیون LDL ( کلسترول با دانسیته پایین ) محافظت می کند.
  4. ویتامین C مانع از تشکیل عوامل سرطان زا از جمله نیتروزآمینها در غذا و دستگاه گوارش می گردد.
  5. از طریق کمک به تبدیل تریپتوفان به 5- هیدروکسی تریپتوفان این ویتامین در سنتز نوروترانسمیتر سروتونین نقش دارد.
  6. این ویتامین در بهبود زخم کمک می کند.
  7. ویتامین C برای سنتز کارنیتین ضروری است.
  8. برای احیا فرم آهن فریک به فرو و نیز تسهیل در جذب و انتقال آهن در خون بدن به این ویتامین نیاز دارد.
  9. این ویتامین برای اکسیداسیون فنیل آلانین و تیروزین و تبدیل فولات به اسید تتراهیدروفولیک و سنتز نوراپی نفرین از دوپامین ضروری است.
  10. ویتامین C از طریق افزایش عملکرد لوکوسیتها تولید اینترفرون و افزایش اتصال غشا سلولهای موکوس عملکرد سیستم ایمنی را بهبود می بخشد.
  11. این ویتامین در حفظ عملکرد ریه نقش مهمی ایفا می کند.
  12. استرسهای عاطفی، فیزیولوژیکی یا روانی باعث افزایش دفع ادراری آسکوربات و کاهش سطح آن در خون می باشد.
27 ژوئن
رژیم و تغذیه, سبک زندگی, سلامت جسم

ویتامین های گروه B

 

ويتامين B1: جهت تامين انرژي از كربوهيدرات­ها به بدن كمك مي­كند. براي سيستم عصبي و فعاليت طبيعي آن ضروري است.

ويتامين B2:  به صورت كوفاكتور در ساخت گلوتاتيون نقش دارد و فعاليت ضد آترواسكروزي دارد.

ويتامين B3: در بسياري از فرآيندهاي بيولوژيكي (توليد انرژي ، تنظيم بيان ژن ، سنتز اسيدهاي چرب) مشاركت دارد. به عملكرد طبيعي سيستم عصبي كمك مي­كند.

ويتامين B5: در ساخت و تجزيه اسيدهاي چرب دخالت دارد.

ويتامين B6: در حمايت از سيستم عصبي و ايمني بدن مشاركت مي­كند. در حمل اكسيژن خون به بافت­هاي بدن مشاركت مي­كند.

 ويتامين B12: در حفظ و سلامت سلول­هاي عصبي، گلبول­هاي قرمز خون، متابوليسم پروتئين، چربي و كربوهيدرات و پيشگيري از آنمي پرنیشيوز شركت مي­كند.همچنین نقش کاهنده استرس دارد.

ویتامین B9: اسيد فوليك، به عنوان كوآنزيم برای  ساخت DNA و RNA ، بيوسنتز هم و هموگلوبين و ساخت گلبولهای سفيد و قرمز خون نقش دارد.

ويتامين H: بيوتين، كوفاكتور آنزيم­هاي دخيل در متابوليسم كربوهيدرات، چربي و پروتئين مي­باشد. بيوتين براي ساخت گلبولهای سفيد و قرمز خون ضروري است.

27 ژوئن
رژیم و تغذیه, سبک زندگی, سلامت جسم

ویتامین ها

ویتامین ها ترکیبات آلی هستند که در مقادیر کم برای انجام اعمال متابولیکی به خصوصی مورد نیازند و به همین دلیل باید در رژیم غذایی موجود باشند. این مواد الزاما در بدن موجودات زنده ساخته می شوند. این مواد برای انجام واکنش های بیوشیمیایی در بدن ضرورت دارند.

ویتامین ها به چند دسته تقسیم می شوند؟

ويتامين­ها به دو گروه محلول در آب و محلول در چربی تقسیم مي­شوند.

ویتامینهای محلول در آب شامل موارد زیر می باشند.

“لازم به ذکر است که این ویتامین ها از طریق ادرار دفع شده و در صورتی که حتی تا ده برابر میزان RDA نیز مصرف شوند خطر ساز نیستند.”

گروه ویتامین های B شامل: B1 (تيامين)، B2 (ريبوفلاوين)، B3 (نياسين)، B5 (پانتوتنيك اسيد)، B6 (پيرويدوكسين ، پيرودوكسال ، پيرودوكسامين) ، B9 (اسيدفوليك یا فولات)، B12 (سيانوكوبالامين)، H (بيوتين) و  ویتامین C (اسيد آسكوربيك).

ویتامین­های محلول در چربی شامل ویتامین های زیر است. از آنجایی که این ویتامینها در بدن ذخیره می شوند در مصرف آنها باید دقت و احتیاط کافی صورت بگیرد زیرا ممکن است باعث ایجاد مسمومیت شوند.

A (رتينول ، رتينال ، رتينوئيك اسيد) ، D (کوله كلسي فرول) ، E (توكوفرول) ، K (فیتونادیون).

واحد ویتامین ها:

برای ویتامین های محلول در آب از واحد های میلی گرم (mg)، و میکروگرم (mcg) استفاده می شود. ولی برای ویتامین های محلول در چربی گاها از واحد بین المللی یا I.U (International Unit) استفاده می شود.

چگونه می توان واحد IU را به میکروگرم تبدیل نمود؟

برای ویتامین A:

ویتامین A هم به فرم رتینول (خود ویتامین A) و هم به فرم پیش ساز آن که بتاکاروتن نامیده می شود و در بدن به ویتامین A تبدیل می شود، وجود دارد.

یک میکروگرم از ویتامین A  معادل 3.33 واحد بین المللی است و 12 میکروگرم بتاکاروتن معادل 1 میکروگرم رتینول است.

برای ویتامین D:

هر میکروگرم از این ویتامین به فرم کوله کلسی فرول معادل 40 واحد بین المللی ویتامین D است.

به عنوان مثال محصولی که دارای 10 میکروگرم کوله کلسی فرول است، 400 IU ویتامین D دارد.

برای ویتامین E:

هر یک میلی گرم آلفا توکوفرول ویتامین E معادل 1.49 واحد بین المللی است.

VITAMIN E (IU)
(1mg d-alpha tocopherol=1/49 IU)

27 ژوئن
رژیم و تغذیه, سبک زندگی, سلامت جسم

رژیم غذایی

 

رژیم غذایی انسان از سه بخش عمده تشکیل شده است:

کربوهیدرات ها: طبق اصول صحیح تغذیه باید 55 درصد انرژی مصرفی روزانه فرد از این منابع غذایی تامین گردد.

(هرگرم کربوهیدرات kcal 4 انرژی تولیدمی کند)

چربی ها: 30 درصد انرژی غذایی روزانه فرد را تامین می کنند. شامل چربی های اشباع و غیر اشباع هستند.

(هرگرم چربیkcal 9انرژی تولیدمی کند)

پروتئین ها: این مواد تا 15 درصد انرژی روزانه فرد را تامین می کنند که برای حفظ ساختار و عملکرد بسیاری از ارگان های بدن ضروری هستند.

(هرگرم پروتِئینkcal4انرژی تولیدمی کند)

علاوه بر ماکرونوترینتها(درشت مغذی) که در بالا ذکر شد رژیم غذایی از میکرونوترینتها(ریز مغذی) شامل ویتامین ها و مواد معدنی تشکیل شده است.

غذای ویژه
27 ژوئن
رژیم و تغذیه, سبک زندگی, سلامت جسم

غذای ویژه

غذای ویژه

غذاهای ویژه به غذاهایی گفته می شود که به طور خاص برای مدیریت علمی رژیم غذایی افرادی تهیه شده است که دارای نیازهای تغذیه ای متمایز و خاص هستند که با استفاده از رژیم غذایی معمولی این نیازها تأمین نمی شوند. غذاهای ویژه به نحوی طراحی، فرمولاسیون و تهیه می شوند که نیاز افراد را با توجه به شرایط , ویژه ای که در آن قرار دارند را کاملا تامین نموده و سبب ارتقاء سلامت مصرف کننده از طریق تامین کامل نیازهای تغذیه ای می شوند.

 

همچنین غذاهای ویژه مواد مغذی مورد نیاز برای مدیریت رژیم غذایی افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای یا شرایط پزشکی خاص که با رژیم غذایی معمولی نیازهای تغذیه ای شان برآورده نمی شود را فراهم می نمایند. این فرآورده ها می توانند مستقیما از راه دهان مصرف شوند یا از طریق لوله گاواژ یا استومی استفاده شوند.

 فست میل بعنوان یک غذای ویژه با توجه به کامل بودن و متناسب بودن از نظر تغذیه ای می تواند به عنوان تنها منبع غذایی یا در کنار سایر وعده های غذایی در شرایط معمول و یا در شرایط خاص و ویژه تغذیه ای مانند دوران کودکی و سنین رشد و همچنین در دوران سالمندی برای ارتقاء سلامت مورد ا ستفاده قرار گیرد.